داخل رفتن ناف در بارداری اغلب به دلیل فشار رحم، رشد جنین و کشش عضلات شکم رخ می‌دهد و معمولا طبیعی است. اگر همراه با درد شدید، تورم، قرمزی یا برآمدگی باشد، ممکن است نشانه مشکل مثل فتق ناف باشد و نیاز به بررسی پزشک توسط دکتر فاطمه یعقوبی آوه دارد.
تغییر شکل ناف در بارداری یکی از نگرانی‌های رایج مادران است. ناف ممکن است گود شود، کمی برآمده شود یا شکل آن غیرمعمول به نظر برسد. این تغییرات اغلب طبیعی هستند، اما شناخت علل و عوامل خطر به مادران کمک می‌کند تا بدون اضطراب از بارداری لذت ببرند و در صورت نیاز به سرعت اقدام کنند.
بیشتر بخوانید: بعد از سزارین چی بخوریم؟
چرا ناف ممکن است در بارداری داخل برود یا گود شود؟
فشار رشد رحم و موقعیت جنین
رشد رحم و بزرگ شدن جنین باعث فشار مستقیم روی دیواره شکم می‌شود. این فشار می‌تواند باعث شود ناف به سمت داخل کشیده شده یا منجر به داخل رفتن ناف در بارداری شود، به خصوص در ماه‌های آخر بارداری و زمانی که جنین موقعیت خاصی دارد.
کشش پوست و عضلات شکم
پوست و عضلات شکمی در حال کشش هستند تا فضای کافی برای رشد جنین فراهم شود. این کشش می‌تواند باعث گود شدن ناف شود، به ویژه اگر عضلات شکم ضعیف باشند یا مادر سابقه بارداری‌های متعدد داشته باشد.
تغییر مرکز ثقل بدن
با افزایش حجم شکم، مرکز ثقل بدن تغییر می‌کند. این تغییر فشار نامتقارن روی شکم وارد می‌کند و می‌تواند روی شکل و موقعیت ناف تاثیر بگذارد.
تغییرات هورمونی و شل شدن بافت‌ها
هورمون ریلاکسین باعث شل شدن مفاصل و بافت‌های همبند می‌شود تا زایمان آسان‌تر شود. این شل شدن ممکن است باعث شود ناف کمی گود یا تو رفته شود.
افزایش فشار شکمی ناشی از یبوست یا سرفه
فشار اضافی هنگام سرفه، عطسه یا یبوست می‌تواند باعث تغییر شکل موقت یا دائمی ناف شود، به خصوص اگر دیواره شکم ضعیف باشد.
بیشتر بخوانید: گرفتگی بینی در بارداری
تفاوت بین حالت طبیعی و نشانه مشکل
چه زمانی داخل رفتن ناف در بارداری طبیعی است؟
- ناف کمی گود باشد، بدون درد یا تغییر رنگ
- تغییر شکل تدریجی و آرام
- بدون تورم یا حساسیت بیش از حد
علائم هشداردهنده
- درد ناگهانی یا شدید
- تورم یا برآمدگی دائمی
- قرمزی یا حساسیت شدید
- برآمدگی که هنگام لمس حساس یا دردناک باشد
شرایط نیازمند بررسی پزشکی
- برآمدگی دائمی یا بزرگ شدن سریع ناف
- همراه با درد، تهوع یا استفراغ
- سابقه فتق ناف یا جراحی شکمی
بیشتر بخوانید: علت جدا شدن جفت از جنین
چه عواملی احتمال داخل رفتن ناف در بارداری یا تغییر شکل آن را افزایش می‌دهند؟
بارداری چندقلویی
افزایش حجم رحم باعث فشار بیشتر روی شکم و ناف می‌شود.
بارداری‌های قبلی و ضعف عضلات شکم
عضلات شکم پس از زایمان‌های متعدد ممکن است ضعیف شوند و توانایی نگهداری ناف در جای خود کاهش یابد.
اضافه وزن مادر یا جنین
افزایش وزن، فشار اضافی روی شکم ایجاد می‌کند و احتمال تغییر شکل ناف را افزایش می‌دهد.
جراحی یا پیرسینگ ناف
هر نوع جراحی ناف یا پیرسینگ می‌تواند بافت اطراف ناف را ضعیف کرده و باعث تغییر شکل شود.
بیشتر بخوانید: بهترین میوه بعد از عمل جراحی رحم
باورهای رایج و اشتباه درباره ناف در بارداری
گود شدن ناف همیشه خطرناک است؟
خیر، گود شدن یا داخل رفتن ناف در بارداری در اکثر مواقع طبیعی است و بخشی از تغییرات طبیعی بدن مادر است.
برآمدگی ناف همیشه فتق است؟
خیر، بسیاری از برآمدگی‌ها ناشی از رشد طبیعی شکم هستند. فتق زمانی رخ می‌دهد که برآمدگی دائمی و همراه با درد باشد.
پیرسینگ ناف باعث آسیب می‌شود؟
ممکن است فشار اضافی روی ناف ایجاد کند، اما همیشه خطرناک نیست. بهتر است در ماه‌های آخر بارداری مراقبت بیشتری شود.
بیشتر بخوانید: علت گرگرفتگی بدن در زنان جوان
پیشگیری از داخل رفتن ناف در بارداری و مراقبت‌ها
کاهش فشار روی ناف
- استفاده از بالش حمایتی هنگام خواب
- تمرینات سبک تقویت عضلات شکم با مشورت پزشک
- اجتناب از فشار مستقیم روی ناف
لباس و شکم بند مناسب
- لباس‌های آزاد و کشی
- شکم بند حمایتی که فشار را یکنواخت پخش کند
سبک زندگی سالم
- کنترل وزن در طول بارداری
- تمرینات سبک برای تقویت شکم و کمر
- پرهیز از سرفه، عطسه یا فشار شدید شکمی
بعد از زایمان: بازگشت ناف به حالت اولیه
- بیشتر ناف‌ها پس از بازگشت عضلات شکم به حالت طبیعی برمی‌گردند.
- تمرینات پس از زایمان می‌تواند به بازسازی عضلات شکم کمک کند.
- در صورت برآمدگی یا درد مداوم، بررسی پزشکی توصیه می‌شود.
بیشتر بخوانید: تیر کشیدن واژن نشانه بارداری است؟
سوالات متداول
چرا ناف در بارداری ممکن است داخل برود یا گود شود؟
به دلیل فشار رحم، رشد جنین و کشش عضلات شکم، ناف ممکن است گود شود. تغییرات هورمونی و شل شدن بافت‌ها نیز نقش دارند.
آیا گود شدن ناف در بارداری خطرناک است؟
خیر، در بیشتر موارد طبیعی است. اگر با درد، تورم یا برآمدگی همراه باشد، نیاز به بررسی دارد.
چه زمانی باید نگران برآمدگی یا تو رفتگی ناف باشم؟
اگر برآمدگی دائمی یا دردناک باشد یا همراه با علائم گوارشی، تورم، قرمزی یا حساسیت شدید باشد.
آیا داخل رفتن ناف به معنی فتق ناف است؟
نه همیشه. فتق زمانی است که برآمدگی دائمی و همراه با درد یا علائم دیگر باشد.
چه عواملی احتمال تغییر شکل ناف را در بارداری افزایش می‌دهند؟
بارداری چندقلویی، اضافه وزن جنین، ضعف عضلات شکم، بارداری‌های قبلی و جراحی‌های ناف یا پیرسینگ.
چگونه می‌توان فشار روی ناف را در بارداری کاهش داد؟
با استفاده از بالش حمایتی، لباس و شکم بند مناسب، تمرینات سبک شکم و پرهیز از فشار شدید روی ناف.
آیا لازم است برای داخل رفتن ناف به جراح مراجعه کنم؟
اگر درد شدید، تورم یا برآمدگی وجود داشته باشد، بله.
آیا تغییر حالت ناف بعد از زایمان به حالت قبل برمی‌گردد؟
در اکثر موارد بله، با بازگشت عضلات شکم و کاهش فشار، ناف به حالت طبیعی بازمی‌گردد.
آیا پیرسینگ ناف در بارداری بر شکل ناف تأثیر می‌گذارد؟
ممکن است باعث فشار یا کشش اضافی شود و شکل ناف را تغییر دهد.
چه نوع لباس یا شکم بند برای کاهش ناراحتی ناف در بارداری مناسب است؟
لباس‌های کشی و آزاد، شکم‌بندهای حمایتی که فشار را یکنواخت پخش کنند.
